Beeldenpark Jits Bakker op landgoed Beerschoten
De museale collectie
VOGELVLUCHT
Betoverend Beerschoten
Het museum beeldenpark Jits Bakker op landgoed Beerschoten in De Bilt bevat een grote permanente verzameling monumentale beelden in brons, marmer en graniet van de internationaal vermaarde kunstenaar Jits Bakker. Beelden die zich evengoed thuis voelen in een rustieke natuurlijke omgeving als in het bruisende centrum van een dynamische stad. Daarmee wordt de plastische kracht en kwaliteit onderstreept die uitstijgt boven lokale beperkingen. Het park is fraai gelegen in de Stichtse Lustwarande, een uitgestrekt wandelgebied ten oosten van Utrecht. Het museum is eigendom van de provincie Utrecht en is op alle dagen vrij toegankelijk van zonsopgang tot zonsondergang. In het beeldenpark Jits Bakker bevindt zich Koetshuis Beerschoten, waar u gebruik kunt maken van horecafaciliteiten en informatie kunt inwinnen over het landgoed.
Paradise Gardens
De tuin van genieten
De scupltuur 'Paradise Gardens' (brons) staat bij de ingang van Beeldenpark Beerschoten en verwelkomt de bezoeker in de paradijselijke tuin.
Icarus poort
Griekse mythologie
Jits Bakker liet zich veelvuldig inspireren door de Griekse Mythologie, zo ook door Icarus. Het verhaal gaat over Icarus en zijn vader Daedalus. Icarus en Daedalus werden op Kreta gevangen gehouden door koning Minos. Tijdens de gevangenschap bouwde zijn vader houten vleugels, voorzien van veren die vastgezet waren met was. Op deze manier zouden ze vliegend kunnen ontsnappen. Daedalus waarschuwde zijn zoon; vlieg niet te laag, dan raken de vleugels het water en worden ze te zwaar, maar ook niet te hoog; dan smelt de was. Toch was Icarus te hoogmoedig en vloog daardoor letterlijk te hoog, waardoor de was smolt en hij neerstortte in de Egeïsche zee. Dit verhaal past uitstekend binnen het kader van 'hybris', waarbij hoogmoed wordt bestraft. De Dansnimf aan de voorzijde en Icarus aan de achterzijde vormen samen de ingang tot het Beeldenpark.
De Panfluitspeler
Muziek
"In de panfluit zie ik de mystiek van de mythologie. In Zuid-Amerika ontmoette ik muzikanten uit het Andes-gebergte, waaruit dit beeld groeide", aldus Jits Bakker rond 1990.
Knock on heavens door
Melancholie en muziek
Deze bijzondere sculptuur is van graniet, en vertelt een open maar melancholisch verhaal, waarbij het jonge kind de ouders gevleugeld verlaat. Een andere uitleg is het feit dat Jits Bakker erg gecharmeerd was van het legendarische nummer 'Knockin' on Heaven's Door' van Bob Dylan. Ook voor Bob Dylan heeft hij persoonlijk een beeld vervaardigd.
Adonis en Aphrodite
Griekse mythologie
Aphrodite is in de Griekse mythologie de godin van de liefde, de schoonheid, de seksualiteit en de vruchtbaarheid. Ze voelde zich zeer aangetrokken tot de aantrekkelijke jager Adonis, en dit was ook zeker wederzijds. Aphrodite wilde dat hij het jagen zou nalaten en definitief bij haar zou blijven, en was bang hem te verliezen. Adonis kwam in de lente terug naar Aphrodite, maar elk jaar in de herfst keerde hij ongewild terug naar de wildernis/onderwereld.
Herinneringen
Drie ouderen op een stoel
De schoonvader van Jits Bakker heeft nog model gezeten voor dit charmante tafereel, van twee wijze ouderen die herinneringen ophalen over vervlogen tijden. De derde persoon zit er wat eigenwijs bij, en luistert waarschijnlijk met een half oor. Het kunnen neerzetten van karakters met bijbehorende lichaamshouding wordt gezien als kenmerkend voor het werk van Jits Bakker.
Het Debat
Kennis en kundigheid
Twee karakteristieke geleerden debateren met open vizier over de best mogelijke oplossing of uitleg. De debaterenden kunnen worden gezien als filosofen, hoogleraren, rechters, politici, enzovoorts. Het thema 'debat' kan voor iedereen een andere betekenis hebben.
Stiertje
Mediterrane levendigheid
Jits Bakker heeft jarenlang een atelier gehad in Zuid-Spanje, dit gebied voelde voor hem als een tweede thuis. Ook diverse beelden van Jits bevinden zich in Spanje. De stier staat symbool voor de temperamentvolle Spaanse cultuur, een cultuur die hem bovendien op het lijf geschreven was.
Tederheid
Carrara marmer
De zachte ronde vormen van dit marmeren beeld benadrukken de boodschap van tederheid. Het is een bijzonder gegeven dat marmer een complex materiaal is, en dat er veel talent en fysieke inspanning voor nodig is om tot een dergelijk kunstwerk te komen.
Paris-zuil
Aphrodite, Hera en Pallas Athene
De Paris-Zuil vertelt het verhaal van de ‘twistappel’, dit is vandaag de dag nog een gebruikte term om een hardnekkig geschil mee uit te drukken. Eris, de godin van de ruzie, wierp namelijk een appel onder gasten op een bruiloft. Op de appel stond ‘voor de schoonste’. De aanwezige godinnen Aphrodite, Pallas Athena en Hera vonden dat ze allemaal recht hadden op deze titel. Eris kreeg haar zin; er ontstond daardoor een fikse ruzie. Zoals ook te zien is in deze sculptuur, wierpen alle godinnen zich aan de voeten van Paris, die het oordeel mocht vellen. Aphrodite beloofde de mooiste vrouw ter wereld voor hem te zijn, terwijl Hera hem veel macht beloofde en Athena wijsheid. Uiteindelijk koos Paris voor Aphrodite.
Paardentorso's
Ranch in Spanje
Jits was een groot liefhebber van paarden en was met name gefascineerd door bijvoorbeeld galopperende paarden. Hij ging voor het vastleggen van deze beweging regelmatig naar een ranch in de buurt van zijn atelier in Spanje.
Toerrenners
Over de finish
'Toerrenners' verbeeldt de laatste loodjes naar de finishlijn, waarbij er nog even over de schouder gekeken wordt naar de tegenstander. Een variant van dit beeld wordt binnenkort geplaatst in het centrum van Utrecht. Een nog grotere variant is geplaatst in de Portugese stad Loulé, ter gelegenheid van de Vuelta a Portugal in 2004.
De Sliding
Portret van Johan Cruijff
Cruijff heeft voor 'Sliding' model gestaan. De figuren in de sculptuur verbeelden beide de legendarische voetbaltechniek van Johan Cruijff. De sculptuur werd opgedragen aan pater William B. Wasson, directeur van het weeshuis en stichter van de weeshuisorganisatie NPH (Nuestros Pequeños Hermanos, vert.: onze kleine broertjes en zusjes).
Aan de vooravond van het wereldkampioenschap voetbal is 'Sliding' tijdens een live-TV uitzending geveild in Mexico-stad in 1986. Dit was tijdens de overzichtstentoonstelling in Galerie Arvil in de eerder genoemde stad. De opbrengst, omgerekend een half miljoen euro, kwam ten goede aan het weeshuis. Tevens heeft dit beeld tentoongesteld gestaan tijdens de expositie van Frenk van der Linden in museum De Fundatie in Zwolle in 2017.
Sundancer
Levendigheid
Jits Bakker werd in zijn jeugd ook wel 'het zonnekind' genoemd, ondanks zijn traumatische ervaringen. Iemand zei ooit tijdens een onthulling van dit beeld: "De bronzen beelden van Jits Bakker stralen levenskunst uit, beweging en uitbundigheid. De dynamiek in dit beeld is kenmerkend voor vrijwel al het werk van Jits Bakker".
Leda en de zwaan
Mythologische vertelling
Leda, bekend vanwege haar schoonheid, was de vrouw van de Spartaanse koning Tyndareüs. Zeus begeerde haar, en probeerde haar het hof te maken toen hij haar opmerkte vanaf de berg Olympus. Zij wees hem echter af, waardoor hij later terugkeerde in de gedaante van een zwaan en haar overweldigde. Beschaamd om dit voorval had Leda diezelfde nacht gemeenschap met haar echtgenoot, waarna zij negen maanden later beviel van twee eieren, met in ieder ei een tweeling. Dit voorval had verstrekkende gevolgen voor de toekomst, en heeft veel kunstenaars geïnspireerd, waaronder ook Jits Bakker.
De Fluitspeler
Muzikale cohesie
Versmolten met zijn instrument brengt de fluitspeler ongestoord zijn muziekstuk ten gehore aan de rustgevende waterkant.
Geborgenheid
Het gezin
Geborgenheid laat zien hoe het voelt om onderdeel uit te maken van een veilig, warm en stabiel gezin.
Aan de Borst
De band tussen moeder en kind
Dit bronzen beeld geeft de innige verbondenheid aan tussen moeder en kind.
Felices
Geluk
'Felices' toont het geluksmoment tussen moeder en kind. Jits Bakker, zelf vader van vier kinderen, liet zich vaak inspireren door dergelijke liefdevolle taferelen. Voor deze sculptuur heeft zijn vrouw en muze en pasgeboren zoon model gestaan.
De Parachutist
Remember September '44
'Remember September Arnhem '44' staat symbool voor de Airborne parachutist. De Tweede Wereldoorlog heeft diepe sporen achtergelaten in het leven van Jits Bakker. De vader van Jits werd gefusilleerd in kamp Vught, ook verloor hij een aantal vrienden. In september 1944 was Jits Bakker getuige van de gevechten in de straten van Renkum tussen de Duitsers en de Geallieerden tijdens de slag om Arnhem.
Jits Bakker was na de oorlog zo ernstig vermagerd dat hij naar Zweden werd gestuurd om daar aan te sterken.
Over de oorlog zei Jits Bakker: 'De gebeurtenissen van september 1944 staan nog steeds op mijn netvlies gebrand. Ook rondom mijn ouderlijk huis was het een bloedbad. Gewonden, rondvliegend puin, vallende granaten, bommen, die indruk draag je je hele leven met je mee'.
Drie Gratiën
Dochters van Zeus
De drie Gratiën, ook wel bekend als de ‘trits der Bevalligheden’, vormen een charmante drie-eenheid. Het zijn drie zusters die talent en creativiteit aanmoedigen. Aglaia staat voor glans en schoonheid, Euphrosyne voor vreugde en Thalia voor opbloeiend geluk. In veel kunstwerken en in de hemelse Griekse onderwereld worden ze exact op de getoonde manier afgebeeld, met de gezichten naar elkaar toe en de armen om elkaar heen. Cephissus, de rivier bij Delpi, was aan hen opgedragen. In het Beeldenpark staan de drie Gratiën daarom ook aan de waterkant.
Lignimf
De schoonheid van vorm
Jits Bakker was vaak betoverd door de schoonheid van vrouwelijkheid, en verwerkte dit vaak in zijn werk. De nimf ligt in een verleidelijke houding, en toont haar lichaam met trots en bravoure.
Love Sculpture
Een samensmelting
Jits Bakker over 'Love sculpture': "Dit werk heb ik gemaakt in de hippietijd (1974). Het was een wilde tijd: iedereen liep zo maar overal naar binnen, we feestten de hele nacht door. Er waren verschrikkelijk goeie bluesbands. Een van mijn favoriete bands was Love sculpture. Terwijl we hun muziek draaiden, stond ik met een vrouw in de houding van dit beeld. Dat moest ik vastleggen!"
Erotiek
Liefdevolle samensmelting
'Erotiek' verbeeldt een erotische houding en de liefdevolle samensmelting tussen twee personen.
Olympiade dansers
Een drie-eenheid
Sport en beweging zijn bepalend geweest voor het werk van Jits Bakker. De befaamde Jaap Eden trofee is daar een goed voorbeeld van. Ook ontving Jits in 2014 postuum de IOC NOC*NSF Sport and Art Award voor zijn ouevre in relatie tot kunst en sport. Deze sculptuur verbeeldt het evenwicht tussen balletdansers. Jits heeft verscheidene beroemde Rusissche dansers geportreerd, waaronder Rudolf Nureyev.
Elia en de Raven
Profeet Elia
Dit bronzen beeld geeft het verhaal uit het Oude Testament weer over de solitair levende profeet Elia, gekleed in ruige mantel, die over waarzeggende èn magische krachten om regen te maken beschikt. Koning Achab heeft zich van de God van Israël Jahwe afgekeerd en is een aanbidder geworden van Baäl, een geloof met wellustige vruchtbaarheidscultussen en praktijken als het offeren van kinderen. Elia voorspelt aan koning Achab dat er een lange periode zonder regen of dauw zal komen tenzij hij zich weer tot Jahwe bekeert. Daar voelt Achab niets voor en Elia moet vluchten voor de toorn van Achab. God laat Elia vluchten naar een verre plek bij de beek Cherith en houdt hem in leven door raven te sturen die hem ’s morgens en ’s avonds brood en vlees brengen.
Theseus en Ariadne
Labrador graniet
Ariadne is in de Griekse mythologie de dochter van koning Minos en koningin Pasiphaë. Koning Minos van Kreta hield een bloeddorstige Minotaurus (half mens, half stier), verborgen in een labyrint onder het paleis. Om deze Minotaurus tevreden te houden dienden alle landen aan de overkant van de zee ieder jaar in de lente zeven meisjes en zeven jongens te offeren. Thesues, de zoon van koning Aegeus, kon het niet langer aanzien en besloot de Minotaurus te doden met behulp van Ariadne. Zij gaf hem het zwaard van haar vader en garen, waarmee hij de weg terug kon vinden uit het labyrint.
Adonis en Aphrodite
Carrara marmer
Aphrodite is in de Griekse mythologie de godin van de liefde, de schoonheid, de seksualiteit en de vruchtbaarheid. Ze voelde zich zeer aangetrokken tot de aantrekkelijke jager Adonis, en dit was ook wederzijds. Aphrodite wilde dat hij het jagen zou nalaten en definitief bij haar zou blijven, en was bang hem te verliezen. Adonis kwam in de lente terug naar Aphrodite, maar elk jaar in de herfst keerde hij ongewild terug naar de wildernis/onderwereld.
Europa
Zeus en Agenor
De marmeren sculptuur 'Europa' verbeeldt de ontvoering van Europa in de gedaante van een stier. Europa is in de Griekse mythologie de dochter van koning Agenor en koningin Telephassa. De Griekse oppergod Zeus deed zich voor als stier, waardoor de op het strand vertoefende Europa op zijn rug kon klimmen, en hij haar kon ontvoeren naar Kreta. Daar kon hij uiteindelijk gemeenschap met haar hebben.
Een wat grotere en bronzen versie van deze sculptuur staat ook in het Finse Turku. Bekijk de video van de onthulling in Turku
De Trompettist
Miles Davis als inspiratiebron
De 'Trompettist' is ook wel bekend als 'Miles', omdat Miles Davis de inspiratiebron voor dit kunstwerk is geweest. Naast o.a. mythologie en sport, liet Jits Bakker zich ook vaak inspireren door muzikanten.